Introductie

Wit licht heeft twee belangrijke eigenschappen: de hoeveelheid licht (uitgedrukt in lumen of lux - daar gaan we in deze blog dieper op in) en de kleurtemperatuur.

‍

De term kleurtemperatuur, uitgedrukt in graden Kelvin (K), is gebaseerd op de kleur die een bepaald metaal of gas uitstraalt wanneer het tot een bepaalde temperatuur wordt verhit. Zo komt 2400K overeen met 2126,85 °C. Deze schaal stamt nog uit de tijd van gloeilampen.

Bij LED-technologie werkt dit uiteraard anders. Witte LED-strips worden vandaag gemaakt door op een blauwe LED een fosfor- of fluorlaag aan te brengen om de LED wit te maken. Hoe warmer het licht (meer oranje), hoe dikker de fluorlaag. Hoe kouder het licht (meer blauw), hoe dunner de fluorlaag.

‍

Welke kleur temperatuur kies ik?

Laten we beginnen met enkele herkenbare referentiepunten:

• Kaarslicht: rond 1800K
• Daglicht: rond 5600K

‍

‍

De kleurtemperatuur van verlichting bepaalt in grote mate de sfeer die je wilt creëren:

🔥 2400K - 2700K: Warme sfeer
‍Ideaal voor accentverlichting in bars, slaapkamers, woonkamers,... Perfect voor een gezellige, ontspannen atmosfeer.

⚖️ 2700K - 3000K: Balans tussen sfeer en functionaliteit
‍Uitstekend wanneer je zowel sfeer als functionele verlichting nodig hebt. Denk aan keukens, thuiskantoren,...

💼 4000K - 5600K: Werkverlichting
‍Voor kantoren, ateliers, fabrieken of productieruimtes is het essentieel om licht te gebruiken dat zoveel mogelijk aansluit bij daglicht.

‍

Invloed op Stemming en Productiviteit

‍

Onze hersenen zijn afgestemd op het ritme van natuurlijk zonlicht: wakker worden bij zonsopgang, slaperig worden bij zonsondergang. Dat verklaart waarom mensen zich in de winter vaak vermoeider voelen: er is minder zonlicht, en dus minder UV- en infraroodstraling.

Kort samengevat:

• Warm licht bevat meer infraroodstralen (rustgevend)
• Koud licht bevat meer UV-stralen (stimulerend)

Praktische Toepassing

Op werkplekken kies je best voor koud licht (4000K – 5600K) om alertheid en productiviteit te verhogen. Studies tonen aan dat de productiviteit tot 12% kan stijgen bij gebruik van voldoende licht met de juiste kleurtemperatuur.

Voor multifunctionele ruimtes raden we variabel wit aan: LED’s die kunnen schakelen tussen verschillende kleurtemperaturen (bv. 2700K – 6500K). Die plaats je het best boven werkplekken en laat je automatisch meeschakelen doorheen de dag:

• Ochtend (6000K) – zorgt voor een energieke start van de dag
• Middag (4000K) – neutraal en functioneel
• Avond (3000K) – rustiger, bevordert de nachtrust

Warme tinten werken dan weer kalmerend. Dat maakt ze ideaal voor slaapkamers, restaurants en cafés.

CRI-waarde: Kleurweergave

De CRI-waarde (Color Rendering Index) geeft aan hoe goed het licht de echte kleuren van een object weergeeft:

• Zonlicht heeft een CRI-waarde van 100
• Witte LED's van mindere kwaliteit hebben vaak een CRI-waarde tot 80
• Vanaf CRI 95 kan ons oog het verschil nauwelijks meer zien

Zoals eerder vermeld wordt een witte LED gemaakt door een fluorlaag aan te brengen op een blauwe LED. Afhankelijk van de kwaliteit van de fluorlaag krijg je verschillende CRI-waardes. Het is moeilijker om hoge CRI-waardes te bekomen naarmate je naar warmere kleuren gaat. Daarom gaan spots en functionele LED-strips niet onder de 3000K.

‍

Belangrijke Aanbeveling

• Gebruik geen LED-strips van 2400K als enige lichtbron. Ze zijn moeilijk te vinden én onvoldoende krachtig.
• Voor warme tinten onder de 2400K gebruik je beter een RGBW- of RGBWCW-LED.
• Kies voor variabel wit in kantoren of vergaderruimtes.
• Gebruik koude kleuren (4000K – 5600K) om de productiviteit van je werknemers te verhogen.

‍

‍